Innerlijke personages

1. Maak kennis met jouw innerlijke personages

In module 4 heb je al meer inzicht gekregen in jouw interne criticus. Je kunt deze interne criticus zien als een personage dat een bepaalde kant van jou vertegenwoordigt, met bijbehorende gedachten en overtuigingen. Zo zijn er nog veel meer kanten aan jou, met allemaal een eigen stem. In een vrolijke bui praat je bijvoorbeeld ook positiever tegen jezelf en denk je veel flexibeler dan in een sombere bui.

Je kunt al jouw talenten en kwaliteiten ook als personage zien, zoals de vindingrijke jij, de inlevende jij of de doorzetter in jezelf. Elk van die personages heeft sterke kanten die jou in bepaalde situaties vooruit kunnen helpen. Soms heb je meer aan de een, soms juist meer aan de ander, en dat kun je gericht inzetten.

Een bekende metafoor hiervoor is dat jij met al jouw personages door het leven rijdt alsof je in een bus zit. Jij kunt er vervolgens zelf voor kiezen wie van die personages jij tijdelijk aan het stuur zet. Soms is jouw interne durfal even nodig, soms heb je meer aan de zorgzame jij, soms juist aan de nauwkeurige versie van jezelf. Jij kunt zelf bepalen wie het stuur krijgt en voor hoe lang. Jezelf hier handig op managen biedt grote voordelen!

OPDRACHT 1: Teken jouw bus met de personages die daarin zitten. Wie zitten er voorin jouw bus en dus vaak aan het stuur? Wie zitten er in het midden of juist helemaal achterin? Heb je ook personages uit jouw bus gezet of ben je een deel van jou vergeten bij een halte?

Je kunt jouw aantekeningen bij de opdrachten van deze module noteren in Module 6 – Aantekeningen.

Nou is het punt dat niet al jouw personages evenveel tijd aan het stuur krijgen. Sommige van die personages dringen zichzelf makkelijk naar voren, zoals bij mij het geval was bij de personages die gericht waren op actie, doorzetten en precisie. Maar andere personages zitten vooral stilletjes op de achterbank. Ze doen misschien wel eens een poging om jouw bus bij te sturen, maar vanuit jouw oude overtuigingen ben je gewend om die personages vooral te negeren of te veroordelen.

Helaas ontken je daarmee ook delen van jezelf, en daarmee ook alle positieve zaken die deze personages te brengen hebben. Bovendien wordt jouw bus op den duur behoorlijk onrustig van ontevreden gemok op de achterbank.

Als je juist de tijd neemt om met zo’n kant van jezelf in gesprek te gaan, levert dat enorm veel waardevolle inzichten op.

Zie jezelf als de CEO van jouw innerlijke wereld. Je hebt meerdere teamleden (of potentiële chauffeurs) die allemaal om beurten hun zegje mogen doen en waar je betrokken naar luistert. Je waardeert ze allemaal voor hun unieke zienswijze en waardevolle bijdragen. Uiteindelijk besluit jij als CEO wat je met al die input doet.

Dat houdt overigens ook in dat de personages die tot nu toe veel aan het woord waren, vanuit jouw oude patronen, voortaan rustig op hun beurt moeten wachten!

2. Praat met jouw interne criticus

De interne criticus is vaak het bekendste innerlijke personage. Hij/zij laat flink van zich horen als jouw veiligheid mogelijk in het geding is. Helaas is dat volgens die interne criticus nogal snel het geval, vooral als je iets nieuws wilt gaan doen.

Tijd dus om wat dieper in te gaan op dit deel van jou. Die interne criticus is om twee redenen vaak nogal onprettig. Allereerst word je nogal dwingend richting jouw aangeleerde strategieën gestuurd, want die waren immers van belang om jouw overleven te garanderen.

Daarnaast is de taal van die interne criticus ook vaak erg onaardig. Hij/zij doet namelijk een beroep op de schaamte dat er iets mis zou zijn met jou. Het is de taal waarmee er vroeger tegen jou of over anderen werd gepraat en die ervoor zorgde dat je je aan de strategieën hield. Denk aan gebruik van:

• Beschuldigen, verwijten
• Belachelijk maken, sarcasme
• Vergelijken met anderen
• Doodzwijgen, niet bespreekbaar maken
• Perfectie verwachten, altijd kritiek hebben
• Schijn ophouden naar de buitenwereld

Hoewel de vorm dus vaak onprettig is, is de intentie juist heel positief, namelijk uit zorgzaamheid voor jou. Je hebt een bron die vecht voor jouw voortbestaan!

Nou denk je misschien dat die interne criticus alleen maar lastig is en overdrijft. Toch ziet jouw interne criticus in de kern heel waardevolle zaken, die door de onprettige vorm waarop hij/zij het stuur van jouw bus overneemt vaak verloren gaan. De kunst is dus om op een betere manier met die criticus te leren communiceren.

Gelukkig kun je jouw interne criticus leren om op een ondersteunende manier tegen jou te praten. Jij bent tenslotte de CEO, jij bepaalt dus ook welke toon je accepteert!

OPDRACHT 2: Beschrijf op welke manier jouw interne criticus tot nu toe tegen jou praatte. Gebruik als input hiervoor het overzicht met opmerkingen van jouw interne criticus die je de afgelopen weken hebt bijgehouden.

Herken je hierin de manier waarop er vroeger tegen jou of over anderen werd gepraat?

OPDRACHT 3: Schrijf op hoe je vanaf nu wél wilt dat er tegen jou wordt gepraat.

• zonder schaamte op te roepen,
• zonder angst voor afwijzing,
• zonder voorwaardelijke liefde/goedkeuring.

Dit vormt jouw nieuwe script. Let op dat je jezelf hieraan houdt en herinner jouw interne criticus er zo nodig aan dat je graag bereid bent te luisteren, maar dan wel onder de voorwaarde dat het ondersteunend geformuleerd wordt. Je zult dan echt verschil gaan merken.

Tip 1: als dit de manier is waarop jij graag aangesproken wilt worden, dan mag je dat voortaan ook in de externe wereld van anderen vragen. Waarom zou je naar iemand luisteren als die niet respectvol met jou wil praten?

Duw die interne criticus niet langer meer weg, maar ga er juist regelmatig mee in gesprek. Doe dat vooral bij zelfkritiek, uitstelgedrag of haast. Echt, zo’n gesprek maakt een enorm verschil.

Sta open voor wat jouw criticus te melden heeft en vraag goed door zodat je snapt wat er achter zit. Vaak blijken er dan ook andere mogelijkheden te zijn die jouw interne criticus gerust stellen. Kies vervolgens zelf (als CEO) hoe je er opvolging aan wilt geven.

OPDRACHT 4: Ga in gesprek met jouw interne criticus voor een nadere kennismaking en noteer alle input en de inzichten die je hieruit opdoet. Je kunt hiervoor handig de Tool – In gesprek met mijn innerlijk gebruiken.

Misschien voelt dit eerst vreemd en heb je wat oefening nodig. Dat is heel normaal. Hoe vaker je dit probeert, hoe makkelijker het gaat en hoe minder je met jezelf in conflict zult zijn.

Na die eerste kennismaking kun je bij volgende gesprekken ook specifieke situaties inbrengen om daar meer inzicht in te krijgen. Zo wordt jouw interne criticus een waardevolle raadgever die jou kan helpen mogelijke obstakels te voorzien en daarop te anticiperen.

3. Betrek jouw verstoten deel

In module 4 heb je jouw aangeleerde strategieën in kaart gebracht. Om aan die strategieën te kunnen voldoen, heb je helaas ook delen van jezelf moeten onderdrukken. Meestal is er zelfs een deel zo hard onderdrukt dat je het bestaan ervan waarschijnlijk ontkent. Dat is jouw verstoten deel.

Voor iedereen is dat verstoten deel wat anders. Het kan jouw gevoelige kant zijn, jouw speelsheid, de eigenwijze in jou, de gemakzuchtige slons, de streber, de kunstenaar, de nerd of wat dan ook. Tegen dit deel voel je in elk geval grote weerstand, je ergert je enorm aan mensen die wel zo zijn en je mag  vooral niet naar die kant luisteren van jezelf.

Het is belangrijk om te ontdekken welk deel dit in jou is, want pas met dat deel erbij ben jij compleet jezelf. Dit deel is altijd zwart gemaakt, maar heeft jou in de juiste dosis heel veel wijsheid en geluk te brengen, wat je jezelf ontzegt zolang je het blijft ontkennen!

Door het weg te drukken, ettert het bovendien alsnog onder de oppervlakte, of op de achterbank (of aan de buitenkant) van jouw bus. Uiteindelijk is het een enorme opluchting als dit deel van jou er gewoon mag zijn en gehoord mag worden.

OPDRACHT 5: Ontdek en beschrijf jouw verstoten deel. Waarschijnlijk vallen hier meerdere kenmerken onder. Welk deel van jou druk je heel hard weg? Helpende vragen hierbij zijn:

• Wat mag niemand van jou denken en zou je het meeste haten aan jezelf? Welke eigenschappen horen daarbij?
• Waarvoor schaamde je je als kind het meest, wat mocht echt niet aan jou ontdekt worden?
• Wat staat loodrecht tegenover jouw oude strategie?
• Waar zit jouw grootste ergernis of allergie bij andere mensen? Wie irriteert jou enorm en waarom is dat?

Geef dat deel vervolgens een naam, zoals Flierefluiter of Sneue Sjaak. Soms helpt het om dat deel juist wat extreem te benoemen, zodat je extra duidelijk jouw weerstand voelt: Egoïst, Lapzwans, Profiteur, Henk Hypochonder, Mevrouw Aandachtsgeil, Trump (of kies een ander echt persoon die dit deel heel goed vertegenwoordigt).

Nu je weet wat jouw verstoten deel is, kun je ook hiermee in gesprek gaan. Jouw interne criticus zal waarschijnlijk gaan protesteren, maar die mag je geruststellen: als CEO neem je nog altijd zelf de beslissingen, enkel luisteren kan geen kwaad.

OPDRACHT 6: Ga in gesprek met jouw verstoten deel en noteer de inzichten en tips die dit eerste gesprek je hebben opgeleverd. Je kunt hiervoor weer handig de Tool – In gesprek met mijn innerlijk gebruiken.

Realiseer je wel dat dit deel al heel lang de mond is gesnoerd en dat er dus waarschijnlijk eerst nogal wat frustratie en verdriet uit moet. Als je daar in het begin voldoende ruimte aan geeft, zul je daarna ontdekken hoeveel wijsheid dit deel jou te bieden heeft.

Blijf vanaf nu regelmatig met dit deel in gesprek gaan!

Het is voor jouw geluk heel belangrijk dat je er als volledig persoon mag zijn en dat jouw verstoten deel dus in jouw leven betrokken wordt. Juist met de hulp van ons verstoten deel kunnen we onze grootste successen behalen!

4. Luister naar jouw intuïtie

Het laatste innerlijke deel waar ik je op wil wijzen, is jouw intuïtie. Die intuïtie is lastiger om concreet mee in gesprek te gaan, want die laat op een andere manier van zich horen.

Het is de stem van jouw ingevingen, die jou vaak fluisterend probeert bij te sturen of soms ineens heel hard tegen je roept. Die intuïtie is jouw innerlijke weten, schijnbaar zonder logica maar daardoor niet minder wijs. Het is zo jammer dat we daar niet vaker gebruik van maken.

In jouw onderbewustzijn zit namelijk veel meer informatie dan waar jouw ratio bewust bij kan. Informatie uit jouw zintuigen, uit jouw ervaringen, uit alle neurale verbindingen in jouw lichaam, vaak subtieler dan wat tot jouw bewustzijn doordringt, maar daardoor niet minder relevant.

Als je niet actief aan het nadenken bent, is jouw onderbewustzijn nog steeds actief en jou waarde aan het leveren. Juist op de minder rationele momenten is er ruimte om je bewuster te worden van jouw onderbewuste. De beste ingevingen komen niet voor niets ineens onder de douche of als je bijna slaapt, precies op het moment dat je er helemaal niet hard over aan het nadenken bent.

Tip 2: Ondanks die ongrijpbaarheid is jouw intuïtie wel te oefenen en bewust in te zetten. Je kunt jouw intuïtie namelijk om raad vragen. Hoe je dat doet:

• Schrijf jouw vraag op een briefje en vraag jouw intuïtie om hulp, vertrouwend op een antwoord.
• Houd het briefje bij je en zorg ook voor iets om jouw ingevingen direct te kunnen noteren.
• Laat dan het nadenken over de vraag los en ga iets anders doen.
• Krijg je jouw antwoord of bepaalde ingevingen binnen, neem die dan wel serieus en noteer gelijk alles wat in je opkomt.
• Bedank jouw intuïtie hier ook voor!
• Duurt het je een beetje te lang voordat er een antwoord komt, stel de vraag dan opnieuw en geef aan dat je toch echt dat antwoord nodig hebt. Blijf erop vertrouwen dat het echt komt.

OPDRACHT 7: Noteer vanaf nu jouw spontane ingevingen (zowel de vage als de duidelijke) en beschrijf wat je hier vervolgens mee gedaan hebt. Dit maakt je oplettender voor de stem van jouw intuïtie. Zorg dus dat je altijd iets bij de hand hebt om jouw ingevingen te beschrijven.

Leren luisteren naar jouw intuïtie vraagt oefening. Net als bij de andere delen van jou, zal je er meer van profiteren als je er vaker ruimte voor maakt. Het is dus belangrijk om die subtiele ingevingen serieus te nemen en daar naar te handelen, ook al snap je het waarom erachter (nog) niet. Daarmee geef je jouw intuïtie vertrouwen en zal het jou meer gaan influisteren.

OPDRACHT 8: Maak een foto of zoek beeld waarmee je de 3 hoofdpersonages uit deze module uitbeeldt. Dat kan helpen om er makkelijker mee te communiceren.